Amerpoort: Dialoog over veiligheid – ook met cliënten
Begeleiders Ad van Kastele (links) en Hamza Bazzat (rechts) van Amerpoort maakten afgelopen jaren een leegloop mee op hun locatie Ameland in Utrecht, waar een groep jongvolwassenen woont met een licht verstandelijke beperking. De helft van de collega’s vertrok, omdat ze zich niet veilig voelden. Hamza en Ad namen, samen met hun manager en het team, opvallende beslissingen om tot een betere sfeer te komen. De VeiligPlus-aanpak – die bij Amerpoort ‘Dialoog over Veiligheid’ heet – kwam daarbij precies op het goede moment. Deze wordt niet alleen ingezet binnen het team, maar ook in de dialoog met de cliënten.
Hamza Bazzat vertelt: “Onze locatie stond een tijd bekend als het afvoerputje van Amerpoort.” Niet zo vreemd, vindt Ad van Kastele. “Als je 23 cliënten van heinde en verre over de schutting gooit, dan krijg je conflicten. Je moet ook niet vergeten dat ze vaak in hun leven veel hebben meegemaakt. Het zijn overlevers die allemaal hun eigen plek zoeken.”
Een jaar geleden zaten beide mannen met de manager en het team om de tafel om te bedenken hoe het verder moest. De bewoners moesten meer zelf verantwoordelijkheid nemen. Hamza: “Het is hun huis. Zij wonen hier 24 uur per dag. Wij zijn hoogstens 8 uur per dag te gast. We proberen elke keer aan de hand van situaties met hen te praten over wat er is gebeurd en hoe het anders kan. Bewoners zijn ook onderdeel van het systeem; ze zijn zelf verantwoordelijk voor de omgang met elkaar, met ons en met de buurt.”
Afspraken in plaats van regels
Ad wijst naar een A4-tje aan de muur. “Toen de televisie uit de gezamenlijke woonkamer was ontvreemd, hebben we dat briefje voor bewoners opgehangen met de mededeling dat hún tv is gestolen en dat ze het voorlopig maar even zonder moesten doen. Hierbij gaven we duidelijk aan dat die tv niet van Amerpoort is, maar van henzelf. Als iemand die jat, heeft iedereen daar last van. We wilden hen bewust maken van de gevolgen.”
Volgens Hamza is de afstand tussen bewoners en personeel nu kleiner. “Het is niet meer wij tegen zij. We zijn veel meer één kamp.” Ad geeft een voorbeeld. “Bewoners vonden het niet fijn als er een uitzendkracht of flexer op de groep stond. Toen hebben we afgesproken dat ik wel alleen een dienst wilde draaien, maar alleen als zij zouden meewerken om dat goed te laten verlopen. En dat werkt!” Volgens Ad is dat ook een belangrijk onderscheid. “We hebben het niet over regels, maar over afspraken. Regels zijn er om te overtreden, aan afspraken hou je je.”
Ook dialoog met cliënten
Inmiddels is het team weer op volle sterkte. Het aanbod om mee te doen met de Dialoog over Veiligheid kwam op het juiste moment. Hamza: “In het team zijn we veel opener over veiligheid geworden. De Dialoog over Veiligheid was daarbij een duwtje in de rug. Ons motto is: We hoeven geen oplossingen te hebben, maar we moeten er wel over praten. Collega’s verbergen hun angst niet langer, maar gooien die op tafel. Dat komt doordat ze zich nu veilig genoeg voelen om erover te praten.”
Opvallend daarbij is dat de Dialoog over Veiligheid zich niet beperkt tot het team, maar dat die ook wordt gevoerd met de cliënten. “We zitten nu ook structureel met cliënten om de tafel voor een dialoog over veiligheid. Bij de overdracht en tijdens de bewonersvergaderingen komt het thema veiligheid aan bod. Daarbij passen we dingen toe die we als teamcoaches geleerd hebben, zoals: bemoei je met het proces en niet met de inhoud. We kijken welke cliënt nog geen woord heeft gezegd en proberen die erbij te betrekken.”
Samen optrekken
Ad vult aan: “We trekken nu veel meer samen met de cliënten op. Veiligheid moet niet alleen vanuit de begeleiders komen, maar vanuit ons samen. Ook cliënten moeten medebewoners op hun gedrag durven aanspreken. Dat was voorheen niet het geval. Nu voelt iedereen zich veilig genoeg om met elkaar in gesprek te gaan. Het gesprek over veiligheid is bij ons op de locatie geen taboe meer.”
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Lisette Stekelenburg, communicatieadviseur Amerpoort.’
